Дзедава кароўка муз л захлеўнага сл л пранчака ноты

Музыкальный руководитель

Рекомендуемый музыкальный репертуар и источники

“Ах ты, коценька-каток” муз.А.Рэмізоўскай, сл.нар. “Птушачка”,“Чук-чук” сл. нар, апрац.А.Р.Рэмізоўскай.

“А чы-чы, сарока” (сл.народныя, апрац.М.Анцава).

.Рэмізоўская А.Р “Жавароначкі, спявайце!” (Мінск, 1991).

“Беларускі дзіцячы фальклор” (Мінск, 1994, с.63).

“Сумны дожджык” сл.В.Жуковіча, муз.С.Пятровай.

“Трах-бах-трабах” (б.н.м., апрац.А.Рашчынскага).

“Дзінь-дзінь-дзінь!” сл. і. муз. Я.Жабко.

Жуковіч В.А. Пятрова С.В.

“Дзіўны горад” песні для дзяцей “Крынічка. Беларускія народныя песні для дзяцей” уклад.Л.В.Кузьмічова, В.Р.Вячора (Мінск 1989).

Жабко Я. “Капельки. Сборник песен для детей раннего и младшего дошкольного возраста” (Мозырь, 2007, с.36).

“Божая кароўка” б.н.м. (апрац.А.Расшынскага)

“Крынічка” беларускія народныя песні для дзяцей (Мінск, 1989, с.38)

“Ладкі-ладком” сл.нар., “Парсючок”сл.С.Шушкевіча, “Пеўнік”сл.У.Місцюка.

“Жавароначкі, спявайце!” А.Р.Рэмізоўская

“Прыляцелі куры”, “Мышка” апрац.А.Рашчынскага; “Люлі, люлі, цэлы дом спіць” апрац.В.Сярых.

“Тузік” муз.Л.Захлеўнага, сл.Л.Пранчанка.

“Карагод люстерка” (для нарадження) сл. і муз.Я.Жабко.

“Крынічка. Беларускія народныя песні для дзяцей” уклад.Л.В.Кузьмічова, В.Р.Вячора (Мінск 1989)

“Дзіўны горад” песні для дзяцей ЖуковічВ.А. ПятроваС.В.

“Капельки. Сборник песен для детей раннего и младшего дошкольного возраста” (Мозырь, 2007, с.24).

“Бегаў зайка шэранькі” б.н.м. (апрац.Г.Вагнера)

“Мамачка-сонейка” муз. і сл. Я.Жабко

“Адмарозіў лапкі” муз.С.Альхімовіч, сл.І.Муравейкі

“Маміны рукі” муз.А.Рэмізоўскай сл.МПазнякова

У.Д.Каструлеў, А.А.Філіповіч “Хрэстаматыя па спевах 1-3кл.”

(Мінск, 1977, с.117).

Е.Р. Ремизовская «Солнышко, Система, методика, опыт музыкального воспитания детей раннего и дошкольного возраста» (Минск, 1996, с.31).

Я.Жабко “Усе поры года я вельмі чакаю” (Мінск, 1999, с.90).

С.Альхімовіч “Маім маленькім сябрам. Песні для дзяцей” (Мінск, 1963, с.18).

А.Р.Рэмізоўская “Жавароначкі, спявайце!” (Мінск, 1991, с.21).

“Курачка-чубатка”сл.М.Ганчарова; “Зіма”сл.Д.Бічэль-Загнетавай; “Стук-стук патаку” сл.нар.; “Коцік” сл.нар.

“Хмаркі капрызулькі”; Мокрыя вяровачкі”; Плачуць пяцеркі рабін”; “Сняжыначкі”.

“Пра ката Рамана” муз.Л.Сімаковіч, сл.Б.Жанчанка; “Карусель” муз.В.Войціка, сл.А.Пысіна; “Домік” муз.Л.Сімаковіч, сл.Б.Жанчанка; “Калыханка” муз.А.Чыркуна, сл. К.Лейкі; “Сняжок” муз.В.Войціка, сл.І.Шуцько.

“Жавароначкі, спявайце!” А.Р.Рэмізоўская

Я.Жабко “Усе поры года я вельмі чакаю” дапаможнік для педагогаў і музычных кірўнікоў дашкольных устаноў (Мінск, 1999)

“Ласкавае сонейка” Л.В,Кузнічова (Мінск, 1997)

“Мамін голас” сл.М.Людкевіч, преаклад В.Сярых; “Певунок” сл.нар.; “Грыбны дожджык” сл.А.Дзеружінскага.

“Злая завіруха” сл.і муз. Я.Жабко.

“Заінька, шэранькі”, “Саўка-варонка” апрац.А.Рашчынскага; “Ой, вясна, ой, вясна апрац.А.Залетнева; “Ляцелі гуселкі” апрац.А.Залетнева; “Ласачка” сл.нар., муз.Л.Сімаковіч.

“Маладая восень” сл.В.Жуковіча, муз.С.Пятровай; “Свята з елачкай” сл.В.Жуковіча, муз.С.Пятровай; “Дзяўчынка і птушка” сл.В.Жуковіча, муз.В.Сярых; “Мама, сонейка і я” сл.Н.Маляўкі, муз.І.Лучанка.

“Певунок” В.В.Сярых (Мінск, 1991)

«Золотые ключики» Я.Жабко (Минск, 2005)

“Крынічка” беларускія народныя песні для дзяцей (Мінск 1989)

“Дзіўны горад” песні для дзяцей ЖуковічВ.А. ПятроваС.В.

“Выхавацелька” муз.С.Галкінай, сл.Н.Галіноўскай

“Дзіцячы сад” муз. і сл.С.Галкінай

“Самая лепшая” муз.А.Рэмізоўскай, сл.У.Карызны

“Дзедава кароўка” муз. Л.Захлеўнага, сл.Л.Пранчанка

“Рыжая ваверка” муз.А.Чыркуна, сл. А.Дзмітрыева

“Званочак грае” муз. і сл.Я.Жабко

В.В,Сярых “Певунок” (Мінск, 1991)

С.Д.Галкіна “Музычныя пацеркі” (Мінск, 1991, с.9)

А.Р.Рэмізоўская “Праменчык” (Мінск, 1997, с.83)

“Ласкавае сонейка”Л.В.Кузьмічова (Мінск, 1997, с.6)

“Лясны карагод” І.В.Гнеўка, В.Н.Лучанок (Мінск, 1998, с.43)

Я.Жабко “Золотые ключики” (Минск, 2005, с.92)

ПЕРЕЧЕНЬ ЛИТЕРАТУРЫ

С.Галк i на«Музыкальный серпантин» .Песни-игры для детей3-6лет,Минск,2003,с.86

С.Альхімовіч “Маім маленькім сябрам. Песні для дзяцей дашкольнага ўзросту” Мінск, 1963, с.36

А.Рэмізоўская “Жавароначкі, спявайце!” ,Мінск, 1991.

“Беларускі музычныфальклор” Мінск, 1996,

В.Кузмичёва,“Весёлый каблучек”,Минск, 2003

“Крынічка” беларускія народныя песні для дзяцей Мінск 1989

«Музыкально-эстетическое развитие» (с электронным приложением

“Калыханк i , забаулянк i » (фальклорны зборн i к),Мінск, 1992, с.25

“Крын i чка» (беларуск i я народныяпесн i для дзяцей), М i нск,1989,с.4

“Крын i чка» (беларуск i я народныяпесн i для дзяцей), М i нск,1989,с.6

http :// www . nlb . bv Интернет-портал Национальной библиотеки Беларуси

«Беларускі музычны фальклор” Мінск, 1996

“Беларуск i янародныятанцы»,апрацоука Г. Вагнера,М i нск,1993

“Родные напевы” (народные песні) Г.В.Савельев

Нотное приложение к учебное методическое пособие для педагогов

«Слушаем музыку», Минск, 2001, с.6

“Калыханк i , забаулянк i » (фальклорнызборн i к), Мінск, 1992, с.36

“Крын i чка» (беларуск i я народныяпесн i для дзяцей), М i нск,1989,с.38

Источник

Поем вместе

Представление о возможности имитировать голосом звукоподражания.

• вслушиваться в пение взрослого;
• проявлять желание подпевать взрослым;
• подпевать повторяющиеся слова песен, звукоподражания, окончания музыкальных фраз, одновременно двигаться (попевки, песенки, «Птичка», муз. Е.Тиличеевой, сл. К.Шмаковой; «Кошка», муз. Ан.Александрова, сл. Н.Френкель; «Собачка», муз. М.Раухвергера, сл. Н.Комиссаровой и др.).

Представл ение о возможности имитировать голосом звукоподражания.

• произносить, подпевать и петь звукоподражания, легко произносимые, повторяющиеся слова, фразы несложных попевок, песенок в соответствии с характером музыки (попевки: «Зайка», рус. нар. мел. и др.; песни: «Ах ты, коценька-каток», муз. А.Рэмiзоўскай, сл. народные; «Елка», «Птичка», муз. Т.Попатенко, сл. Н.Найденовой; песни-игры: «В огороде заинька», муз. В.Карасевой, сл. Н.Френкель; «Лошадка», муз. А.Филиппенко; «Погуляли наши детки», муз. Я.Жабко и др.);
• сопровождать свое пение игровыми действиями;
• моделировать музыкальный образ с помощью элементарных движений и звукоподражаний.

Музыкально-дидактические игры: «Колокольчики», «Найди и покажи», «Птица и птенчики», «Где мои детки?» и др.

Игры и игровые задания: «Угощение для зайчика», «Голоса больших и маленьких», «Попугай, повторяй» и др.

Представление о разном характере песни.

• исполнять попевки и песни в удобном диапазоне, естественным голосом с музыкальным сопровождением и без него, начиная и заканчивая фразы одновременно с музыкой (попевки: «Цветики», муз. В.Карасевой, сл. Н.Френкель; «Божая кароўка», бел. нар. мел. (апрац. А.Рашчынскага) и др.; песни: «Петушок», рус. нар. мел.; «Вось якi мурлыка», бел. нар. мел. (апрац. Д.Камiнскага); «Петя, солнце разбуди!», «Будем мы хорошими», «Мамочка милая», муз. и сл. Я.Жабко; «Дождик», муз. И.Кишко; «Пирожок», «Есть у солнышка друзья», муз. Е.Тиличеевой; «Петушок», муз. В.Витлина; «Мотылек», муз. Р.Рустамова, сл. Ю.Островского; «Курочка», «Уточка», муз. Т.Попатенко, сл. И.Лешкевич; «Листья золотые», «Маму поздравляют малыши», «Елка», «Уточка», муз. Т.Попатенко; «Воробей», «Мы садимся в самолет», «Все запели песенку», муз. А.Филиппенко; «Мишка косолапый», муз. и сл. О.Волох; «Дед Мороз», «Мишка», «Жучок», муз. А.Филиппенко, сл. Т.Волгиной и др.);
• воспроизводить голосом звуки легко, напевно, мягко, без крика и напряжения; четко произносить слова и звуковые сочетания в процессе речевого и вокального интонирования; интонировать мелодию песни, интонации радости, жалобы, протяжно пропевать долгие звуки;
• воспринимать, воспроизводить и придумывать речевые звукоподражания, интонационно отражающие веселый, грустный, нежный характер музыкального образа.

Игры и игровые задания: «Три голоса», «Часы и игрушки», «Между небом и землей», «Листопад», «Кто пришел?», «Башмачки» и др.

Музыкально-дидактические игры: «Большая и маленькая матрешки», «Ступеньки», «Птички и птенчики», «Чей домик?» и др.

Сюжетные музыкальные игры: «Синичка», «Радостная синичка и грустная ворона», «Петух и кукушка» и др.

Представление о правильной певческой установке.

• речевые и вокальные (звукообразование, чистота интонирования, четкая дикция, правильное певческое дыхание): умение воспроизводить звуки определенного качества (легкость, напевность, мягкость); протяжно пропевать долгие звуки, без крика и напряжения; четко произносить и петь звукоподражания в разном темпе, ритме с учетом вокальных возможностей ребенка; правильно брать дыхание в процессе пения; точно интонировать мелодию песни, передавая направление ее движения и ритмический рисунок;
• выразительно исполнять попевки и песни в соответствии с заданным темпом, динамическими оттенками, с характером музыки (весело, радостно, ласково, грустно и т.д.): «Сорока», «Василек», «Как под горкой», рус. нар. мел.; «Лесенка», муз. Е.Тиличеевой, сл. М.Долинова; «Кукушечка», «Мы идем с флажками», муз. Е.Тиличеевой; «Чики-чики», рус. нар. мел. (обр. Е.Тиличеевой); «Дудочка», муз. В.Карасева; «Бегаў зайка шэранькi», бел. нар. мел. (апрац. Г.Вагнера); «Два кота», пол. нар. мел.; «В огороде заинька», муз. В.Карасева; «Зайка», бел. нар. мел. и др.; «Водичка», «Серенькая кошечка», «Веселятся все игрушки», муз. В.Витлина; «Дождик, солнышко верни», «Солнышко скучает», «Мамачка-сонейка», муз. и сл. Я.Жабко; «Адмарозiў лапкi», муз. С.Альхiмовiч, сл. I.Муравейкi; «Песенка друзей», муз. В.Герчик; «Елочка», муз. М.Красева; «Мы — солдаты», «Снежок», муз. Ю.Слонова; «Елочка», «Мы на луг ходили», «О кукле», муз. А.Филиппенко; «Мамочке любимой», «Бабушка моя», муз. Е.Гомонова; «Будет дождик или нет?», муз. Е.Тиличеевой; «Паровоз», муз. З.Компанейца; «Мы запели песенку», муз. Р.Рустамова; «Мамiны рукi», муз. А.Рэмiзоўскай, сл. М.Пазнякова и др.;
• моделировать и воспроизводить высотные, ритмические и динамические соотношения между звуками с помощью голоса, звучащих жестов (хлопков, притопов и т.д.), игры на детских музыкальных инструментах;
• исполнять песню естественным голосом с музыкальным сопровождением и без него, начиная и заканчивая фразы одновременно с музыкой, в движении;
• петь соло и в ансамбле, слушая друг друга, начиная и заканчивая пение одновременно со своими сверстниками;
• воспринимать, воспроизводить и придумывать звукоречевые комплексы, состоящие из сочетания разнообразных звуков или слогов, интонационно отражающих характер образа.

Игры и игровые задания: «Веселая песенка ласточек», «Снеговик» и др.

Музыкально-дидактические игры: «Кто в домике живет?», «Кто в гости к нам пришел?», «Курица и цыплята», «Угадай-ка», «Птицы и птенчики» и др.

Сюжетные музыкальные игры: «Зонтик», «Зонтик и радуга», «Синичка», «Синичка и перепел», «Кукушка», «Кукушка и петух», «Обиженный человечек», «Грустный человечек», «Веселый человечек» и др.

• возможностях своего голоса;
• слуховом самоконтроле.

• чисто интонировать мелодию попевки и песни, точно передавая ритмический рисунок, четко и коротко произносить согласные в середине и конце слова в процессе пения (попевки: «Чэ-чэ-чэ, сарока»; «Как под горкой», рус. нар. мел.; «Курица», «Труба», «Бубенчики», «Наш дом», муз. Е.Тиличеевой и др.; песни: «Осенью», муз. И.Жванецкой, сл. М.Ладонщикова; «Кружева осенние», муз. и сл. Я.Жабко; «Выхавацелька», муз. С.Галкiнай, сл. Н.Галiноўскай; «Дзiцячы сад», муз. i сл. С.Галкiнай; «Дорогие бабушки и мамы», муз. А.Островского, сл. З.Петровой; «Самая лепшая», муз. А.Рэмiзоўскай, сл. У.Карызны; «Пришла весна», муз. О.Волох, сл. Л.Дымовой; «Скоро в школу», муз. Л.Захлевного, сл. В.Лученок; «Мы идем в первый класс», муз. М.Муратаева, сл. О.Высотской; «Не забудем детский сад», муз. Е.Туманян, сл. З.Петровой; «Дзедава кароўка», муз. Л.Захлеўнага, сл. Л.Пранчака; «Горошина», муз. В.Карасевой, сл. Н.Френкель; «По малину в сад пойдем», муз. А.Филиппенко; «Рыжая вавёрка», муз. А.Чыркуна, сл. А.Дзмiтрыева; «Весенняя», муз. О.Волох, сл. З.Петровой; «Званочак грае», муз. i сл. Я.Жабко и др.;
• определять жанровые особенности песни (песня-полька, песня-марш, песня-вальс и т.д.), различать куплетную форму, вступление и заключение в ней;
• петь соло, дуэтом, хором с музыкальным сопровождением и без него, напевно и отрывисто;
• правильно брать дыхание и распределять его на длинную фразу;
• выразительно исполнять песню в соответствии с характером музыки, отражая динамические оттенки, замедляя и ускоряя темп, проявляя в пении определенные чувства;
• сопереживать музыкальному образу песни;
• сочинять музыкальные вопросы и ответы, импровизировать отдельные интонации в пении; окончание мелодии, начатой взрослым («Зайка, зайка, где бывал?», муз. М.Скребкова; «Что ты хочешь, кошечка?», муз. Г.Зингер и др.);
• передать разный характер в своем пении;
• моделировать образ песни в движениях;
• отображать в рисунке характер песни с помощью цвета, линии, формы;
• выбирать тембры детских музыкальных инструментов в соответствии с характером песни;
• оценивать свое пение и пение сверстников.

Музыкально-дидактические игры: «Громко-тихо запоем», «Кулачки и ладошки», «Узнай песенку по двум звукам», «Веселые матрешки», «Музыкальная лесенка», «Нарисуй мелодию», «Колокольчики-бубенцы», «Ступеньки», «Прогулка», «Три медведя», «Три поросенка», «Какой колокольчик звучит?» и др.

Сюжетные дидактические игры: «Певец-попугай», «Узнай по песенке», «Подскажи голосок», «Найди золотой ключик», «Кто поет выразительней?», «Давайте познакомимся!», «Цуда-прыпеўкi» и др.

Сюжетные музыкальные игры: «Осень», «Цветы», «Повторяй за мной», «Говорим с солнышком», «Ап-чхи», «Вазы», «Ромашка» и др.

Источник

Беларускамоўная группа (сярэдняя) ў дзіцячым садку

Вітаю усіх,паважаныя калегі! Доброго времени суток всем заглянувшим! В этом году вышла на работу в детский сад (Минск, Беларусь). Мне попалась средняя группа. Все занятия в ней ведуться исключительно на роднай мове. Все бы ничего, я очень рада этому и с удовольствием окунулась в мир национальной культуры, но! Как оказалось белорусского методического материала катастрофически мало! Его вообще практически нету! Не считая сборники Жабко и «Дзіцячую анталогію беларускага фальклора!».Может, я не там искала, хотя на днях просидела полдня в национальной библиотеке.. В общем, решила я создать отдельную тему для людей,оказавшихся в такой же ситуации. Не уверена,что именно здесь эта тема должна быть,но так как у меня группа средняя, и занимаюсь я поиском материала по этой возрастной группе, то попробую писать тут. Модераторы, если чего не так, поправьте меня,пожалуйста!:blush2:
В общем,если эта тема актуальна, я с радостью поделюсь документацией и наработками (на белорусском языке),которые уже начали появляться и которых, я надеюсь, будет все больше и больше!
Что-то я уже начала сочинять сама, что-то перевожу с русского и английского. Пишу подробные планы-конспекты по занятиям. Пока для себя. Так как не очень уверенно себя ещё чувствую в роли «музычнага кіраўніка, які мае мэту узрадзіць нацыянальнае самасазнанне дзетак»
Это вступление больше расчитано на сильных форума сего))) А потому оно на русском языке Далее, я планирую писать на мове.

Светочка, Вы создали новую тему в русском разделе Музыкальный руководитель в д/саду. А у нас на форуме есть другой, более подходящий для вас раздел — Беларускі куток. Переношу Вашу тему в этот раздел.

Сейчас у вас всего 5 сообщений. Когда их будет 30, для Вас откроется подраздел Метадычны кабінет. В нём Вы увидите: Планаванне. Праграмна-метадычнае забеспячэнне. Канспекты заняткаў. Кансультацыі і рэкамендацыі. Метадычная літаратура. Хуткая дапамога. Вход после испытательного срока.

И тогда Вашу тему можно будет перенести в Методический кабинет. А пока, она будет находиться в доступном Вам подразделе Сяброўская размова. Осваивайтесь, походите по белорусскому разделу, Вы найдёте для себя много нужного и интересного!:yes4:
Удачи!

Светочка, Вы создали новую тему в русском разделе Музыкальный руководитель в д/саду. А у нас на форуме есть другой, более подходящий для вас раздел — Беларускі куток. Переношу Вашу тему в этот раздел.

Сейчас у вас всего 5 сообщений. Когда их будет 30, для Вас откроется подраздел Метадычны кабінет. В нём Вы увидите: Планаванне. Праграмна-метадычнае забеспячэнне. Канспекты заняткаў. Кансультацыі і рэкамендацыі. Метадычная літаратура. Хуткая дапамога. Вход после испытательного срока.

И тогда Вашу тему можно будет перенести в Методический кабинет. А пока, она будет находиться в доступном Вам подразделе Сяброўская размова. Осваивайтесь, походите по белорусскому разделу, Вы найдёте для себя много нужного и интересного!:yes4:
Удачи!

Шчыры дзякуй! Огромное спасибо! Чувствую себя первоклассником,который попал под крыло доброго и чуткого классного руководителя:grin:

Канстультацыя «Роля выхавацеля ў працэсе музычнага выхавання дзяцей дашкольнага ўзроста»
Ўплыў музыкі на развіццё творчай дзейнасці дзяцей вельмі вялікі. Музыка выклікае ў дзяцей эмацыянальны водгук раней за іншыя віды мастацтва. Музычнае выхаванне спрыяе развіццю маўлення, эмоцый, рухаў, дае дзецям радасць, падахвочвае іх да актыўнасці, ўзбагачае яркімі мастацкімі ўражаннямі. Музыка дастаўляе задавальненне нават 3х — 4х месячнаму немаўляці: спевы, гукі металафона выклікаюць у немаўля спачатку засяроджванне, а затым ўсмешку. Чым старэйшыя дзеці, тым ярчэй і багацей станоўчыя эмоцыі, выкліканыя музыкай.
Дашкольнае дзяцінства — пара найбольш аптымальная для далучэння дзіцяці да свету прыгожага. Вялікае значэнне ў сувязі з гэтым набывае асоба выхавацеля. Ад яго маральнага аблічча, ўзроўню ведаў, прафесійнага майстэрства і вопыту залежыць канчатковы вынік выхавання дашкольніка.
Педагогу — выхавацелю важна не толькі разумець і любіць музыку, умець выразна спяваць, рытмічна рухацца і ў меру сваіх магчымасцяў іграць на музычных інструментах. Самае галоўнае — умець прымяніць свой музычны вопыт у выхаванні дзяцей.
Выхоўваючы дзіця сродкамі музыкі, педагог павінен разумець яе значэнне для ўсебаковага развіцця асобы і быць яе актыўным правадніком у жыццё дзяцей. Вельмі добра, калі дзеці ў вольныя гадзіны водзяць карагоды, спяваюць песні. Падбіраюць мелодыі на металафоне. Музыка павінна пранізваць многія бакі жыцця дзіцяці. Накіроўваць працэс музычнага выхавання ў патрэбнае рэчышча можа толькі той, хто неадрыўна працуе з дзецьмі, а менавіта — выхавацель. Але для гэтага выхавацель павінен мець неабходныя веды ў галіне музыкі. У дашкольных сярэдніх і вышэйшых навучальных установах будучыя выхавацелі атрымліваюць шырокую музычную падрыхтоўку: вучацца іграць на інструменце, спяваць, танцаваць, авалодваюць методыкай музычнага выхавання. У дзіцячым садзе працу па павышэнні ўзроўню музычных ведаў, развіццю музычнага вопыту калектыву педагогаў вядзе музычны кіраўнік.

Выхавацель абавязаны:
— Развіваць самастойнасць, ініцыятыву дзяцей у выкананні знаёмых песень, карагодаў у розных умовах (на прагулцы, ранішняй гімнастыцы, занятках),
— Садзейнічаць таму, каб дзеці выказвалі свае музычныя ўражанні ў творчых гульнях.
— Развіваць музычны слых, пачуццё рытму дзяцей у працэсе правядзення музычна — дыдактычных гульняў.
— Паглыбляць музычныя ўражанні дзяцей шляхам слуханні музыкі ў аўдыёзапісы.
— Ведаць усе праграмныя патрабаванні па музычным выхаванні, увесь рэпертуар сваёй групы і быць актыўным памочнікам музычнага кіраўніка на музычных занятках.
— Праводзіць рэгулярныя музычныя заняткі з дзецьмі сваёй групы ў выпадку адсутнасці музычнага кіраўніка (па прычыне водпуску або хваробы).

Выхавальнік павінен ажыццяўляць музычнае выхаванне, выкарыстоўваючы ўсе формы працы: спевы, слуханне, музычна-рытмічныя рухі, элементарнае музіцыраванне. Навыкі для такой працы выхавальнік атрымлівае падчас спецыяльнай падрыхтоўкі ў навучальных установах і з дапамогай зносін з музычным кіраўніком на розных кансультацыях, семінарах і практыкумах.
Працуючы з выхавацелем, музычны кіраўнік развучвае практычны матэрыял. Вядома, музычны кіраўнік знаёміць выхавацеляў і з тымі чарговымі задачамі, якія ён ставіць у працэсе працы над зместам праграмы навучання. Гэта дапамагае ім разам назіраць за поспехамі кожнага дзіцяці. Выяўляць тых дзяцей, каму патрэбна дадатковая дапамога, вызначаць шляху гэтай дапамогі.
Акрамя таго, такая праца дазваляе музычнаму кіраўніку, улічваючы магчымасці кожнага выхавацеля, ўмела выкарыстоўваць яго ў працэсе музычных заняткаў. Бывае так, што адзін рухаецца добра, а спявае фальшыва, іншы, валодае добрым голасам, але не рытмічны. Адгаворкі выхавацеляў ад удзелу ў музычных занятках са спасылкай на няўменне рухацца ці неразвіты слых цалкам не апраўданыя. Калі ў выхавацеля слабыя слыхавыя ўяўленні, недастаткова чыстая інтанацыя, ён можа, ведаючы праграмны матэрыял і рэпертуар, пастаянна прыцягваць да выканання песень добра спяваючых дзяцей, а сам толькі падпяваць ім. Для слухання музыкі ён можа выкарыстоўваць аўдыёзапіс.
Удзел выхавацеля ў музычным занятку залежыць ад узросту групы, музычнай падрыхтаванасці дзяцей і канкрэтных задач дадзенага занятка. Асабліва важна ўдзельнічаць выхавацелю ў працы з малодшымі групамі, дзе яму належыць галоўная роля ў гульні, танцы, песні. Чым меншыя дзеці, тым больш актыўным прыходзіцца быць выхавацелю — аказваць дапамогу дзецям, сачыць каб яны былі ўважлівыя, назіраць — хто і як праяўляе сябе на занятку.
У старэйшай і падрыхтоўчай групах дзецям прадастаўляецца больш самастойнасці, але ўсё ж, дапамога выхавацеля неабходная.
Якой бы высокай ні была педагагічная кваліфікацыя музычнага кіраўніка, ні адна з асноўных задач музычнага выхавання не можа быць вырашана, калі яно праводзіцца без удзелу выхавацеля, а таксама, калі музыка гучыць для дзяцей толькі ў тыя дні, калі прыходзіць музычны кіраўнік, калі з дзецьмі спяваюць, гуляюць і танчаць толькі на музычных занятках.

Што ж канкрэтна павінен рабіць выхавальнік падчас тыпавога франтальнага занятка?
У першай частцы занятка вялікая яго роля ў працэсе развучванне новых рухаў. Ён удзельнічае ў паказе ўсіх відаў практыкаванняў разам з музычным кіраўніком, што дазваляе дзецям адначасова развіваць сваё глядзельнае і слыхавое ўспрыманне. Выхавацель, паколькі не сядзіць за інструментам, бачыць усіх дзяцей, можа даваць адпаведныя ўказанні і рабіць заўвагі. Выхавацель павінен прапаноўваць дакладныя, выразныя і прыгожыя ўзоры рухаў ва ўсіх відах практыкаванняў, за выключэннем вобразных. У вобразных практыкаваннях выхавацель дае прыкладныя ўзоры, так як гэтыя практыкаванні накіраваны на развіццё творчай актыўнасці дзяцей.
У другой частцы занятка пры слуханні музыкі выхавацель у асноўным пасіўны. Выконвае музычны твор і праводзіць па ім гутарку музычны кіраўнік. Выхавацель можа дапамагчы дзецям пры аналізе музыкі наваднымі пытаннямі, вобразнымі параўнаннямі, калі дзеці самі ўскладняюцца з адказам. Галоўным чынам, выхавацель на асабістым прыкладзе паказвае дзецям, як трэба слухаць музыку.
Падчас развучвання новай песні выхавацель спявае разам з дзецьмі, паказваючы правільную артыкуляцыю і вымаўленне.
Для знаёмства дзяцей з новай песняй, выхавацель, які валодае добрымі музычнымі дадзенымі — голасам, чыстай інтанацыяй, можа выканаць песню сольна. Як правіла, падобнае знаёмства з новым творам выклікае жывы эмацыянальны водгук у дзяцей. Уменне музычнага кіраўніка спяваць, танцаваць, іграць на інструменце для дзяцей з’яўляецца натуральным, тады як, падобныя ўмення выхавацеля выклікаюць вялікую цікавасць і жаданне пераймаць.
На другім этапе развучвання песні выхавацель спявае разам з дзецьмі, адначасова сочыць, ці ўсе дзеці актыўныя, ці правільна яны перадаюць мелодыю, вымаўляе словы.
Па-за музычных заняткаў, пры замацоўванні песні, нельга вучыць з дзецьмі словы без мелодыі. Музычныя акцэнты не заўсёды супадаюць з тэкставымі. Пры выкананні песні на занятку з акампанементам дзеці будуць адчуваць цяжкасці. Падобныя нюансы адпрацоўваюцца музычным кіраўніком на групавых ці індывідуальных занятках з выхавацелямі.
На трэцім этапе развучванне (на 5 — 6 занятках), калі дзеці ўжо выразна выконваюць песню, выхавацель з дзецьмі не спявае, так як задачай гэтага этапу з’яўляецца самастойнае эмацыйна — выразнае спевы без падтрымкі голаса дарослага. Дзеці павінны цалкам самастойна пачаць песню пасля ўступлення або без яго, выканаць усе дынамічныя адценні, своечасова скончыць спевы. Выключэнне складае спеў песень з дзецьмі малодшых груп, дзе не сфармаваны вопыт харавой дзейнасці і дапамогу дарослага неабходная.

Пры развучванне з дзецьмі несюжетных гульняў, выхавальнік дае тлумачэнні, ўказанні, заўвагі па ходзе гульні, можа ўключыцца ў гульню пры першым яе выкананні або тады, калі гульня патрабуе роўнай колькасці пар дзяцей. З малымі выхавальнік гуляе на ўсіх этапах развучванне гульні.
У сюжэтных гульнях выхавацель з’яўляецца або толькі назіральнікам, дае ўказанні, або (у складанай гульні, а таксама ў групах малодшага ўзросту) бярэ на сябе адну з роляў. Гульню дзяцей перарываць ня варта. Пасля таго, як гульня скончана, выхавалцель дае неабходныя тлумачэнні, ўказанні і дзеці гуляюць паўторна. Выхавацель, назіраючы гульню дзяцей, дапамагае музычнаму кіраўніку парадай — падказвае, што яшчэ не атрымоўваецца, якія рухім варта разучваць ў практыкаваннях для далейшага ўдасканалення.

Гэтак жа выхавальнік дзейнічае і падчас выканання танцаў. Новыя танцы — парныя, тройкамі, элементы якіх дзеці развучылі ў працэсе практыкаванняў, выхавацель паказвае разам з музычным кіраўніком ці з дзіцем, калі танцы выконваюцца пад акампанемент музычнага кіраўніка. У працэсе развучвання выхавацель дае ўказанні, дапамагае правільна выконваць рухі, падказвае змену руху, звяртаючы ўвагу на змены ў музыцы, танчыць з дзецьмі, у якіх няма пары. На заключным этапе развучвання дзеці танчаць самастойна. У танцах — імправізацыях, якія праводзяцца з дзецьмі старэйшага ўзросту, выхавацель не ўдзельнічае, паколькі яны праводзяцца ў мэтах развіцця творчай ініцыятывы дзяцей. Ён можа запісваць паслядоўнасць складзеных дзецьмі рухаў і ў канцы танцы можа пахваліць ці зрабіць заўвагі, калі дзеці не праявілі сваю індывідуальнасць ў вырашэнні пастаўленай задачы, рухі ва ўсіх былі аднолькавыя або аднастайныя. Але звычайна гэтыя заўвагі робіць музычны кіраўнік. Выхавацель можа па ўзгадненні з ім зымправізаваць танец, а дзецям прапанаваць выканаць яго па — свойму.

У танцах з удзелам дарослага, дзе дзеянні зафіксаваныя аўтарам рухаў, выхавацель заўсёды ва ўсіх узроставых групах танчыць разам з дзецьмі.
У заключнай частцы занятка выхавацель звычайна актыўна не ўдзельнічае (за выключэннем малодшых груп), так як ацэнку занятку дае музычны кіраўнік. Выхавацель дапамагае дзецям у перастраеннях, сочыць за дысцыплінай.
У занятках іншай структуры роля выхавацеля залежыць ад відаў дзіцячай дзейнасці і адпавядае методыцы яе правядзення.
Акрамя таго, галоўная роля ў музычным выхаванні адводзіцца выхавацелю у самастойнай дзейнасці дзяцей. Падобны від дзейнасці патрабуе стварэння знешніх умоў, пэўнага матэрыяльнага асяроддзя. Дзецям важна мець свой музычны куток — з невялікай колькасцю музычных інструментаў, музычна — дыдактычных гульняў.
Плануючы самастойную музычную дзейнасць, выхавацель павінен прыглядацца ў пачатку навучальнага года да дзяцей. Хто чым цікавіцца (спевамі, танцамі, гульнёй), ці ёсць дзеці, якія не прымаюць удзел у музіцыраванні?
Часам вядучыя ролі дастаюцца адным і тым жа дзецям. Гэта адбываецца збольшага з-за жадання дзіцяці быць лідэрам, а не яго цікавасці да музыкі. Іншыя дзеці цягнуцца да музыкі, але яны нясмелыя, нерашучыя. Выхавацель павінен стварыць аптымальныя ўмовы для кожнага дзіцяці.
Найбольш высокую якасць працы можа быць забяспечана там, дзе выхавацелі, пастаянна павялічваючы сваю музычна — педагагічную кваліфікацыю, становяцца актыўнымі і ўмелымі памочнікамі музычнага кіраўніка, выкарыстоўваюць музычны матэрыял у паўсядзённай працы з дзецьмі, умеюць самастойна праводзіць найпростыя музычныя заняткі пры неабходнасці — у адсутнасці музычнага кіраўніка ,
Калі ў выхавацеля ўжо ёсць некаторы досвед назіранняў і аналізу музычных заняткаў, а таксама вопыт іх самастойнага правядзення, ён будзе ўносіць свае прапановы пры абмеркаванні метадычных прыёмаў правядзення заняткаў, стымуляваць творчасць дзяцей, падказваць тэму, размяркоўваць ролі, вызначаць развіццё сюжэту ў гульнях і інсцэніроўках.
Такая кваліфікацыя набываецца выхавацелем пастаянна, у выніку сістэматычнага аналізу працы спецыяліста з дзецьмі, яго інструктыўных заняткаў з персаналам, выканання выхавацелем заданняў музычнага кіраўніка.

Маючы на ўвазе пастаяннае і ўсебаковае павышэнне музычна — педагагічнай кваліфікацыі персаналу, музычны кіраўнік павінен не толькі навучаць выхавальнікаў спевам, рухам, правільнай методыцы іх прэзентацыі музычнага матэрыялу, але і павышаць агульную культуру выхавацеляў, вучыць разбірацца ў элементарных асаблівасцях музыкі — у характары творы, у музычнай форме ( запеў, прыпеў, фраза.). Пажадана інфармаваць калектыў пра навіны ў музычным выхаванні дзяцей і іншых пытаннях музычнага жыцця.
Літаратура
1. Ветлугина Н.А. Эстетическое воспитание в детском саду. — М., 1978.
2. Выготский Л.С. Воображение и творчество в дошкольном возрасте. — М., 1967.
3. Кабалевский Д.Б. Как рассказать детям о музыке? — М., 1982.
4. Метлов Н.А. Музыка — детям. — М., 1985.
5. Радынова О.П., Катинене А.И., Палавандишвили М.Л. Музыкальное воспитание дошкольников. — М., 2000.
6. Савельев Г.В., Новик Т.Ф. Музыка и изодеятельность в развитии детей // Пралеска. — 2000. — № 10.
7. Савельев Г.В. Дошкольники слушают музыку. – Гомель, 2005. – Ч.1, 2.

Кансультацыя «Музыка як сродак эстэтычнага развіцця дашкольнікаў»
Сучасныя навуковыя даследаванні сведчаць аб тым, што развіццё музычных здольнасцяў, фарміраванне асноў музычнай культуры — г.зн. музычнае выхаванне трэба пачынаць у дашкольным узросце. Адсутнасць паўнавартасных музычных уражанняў у дзяцінстве вельмі цяжка аднавіць у больш старэйшым узросце. Эстэтычнае выхаванне накіравана на развіццё здольнасцяў дашкольнікаў ўспрымаць, адчуваць і разумець прыгожае, заўважаць добрае і дрэннае, творча самастойна дзейнічаць, далучаючыся тым самым да розных відаў мастацкай дзейнасці. Адным з яркіх сродкаў эстэтычнага выхавання з’яўляецца музыка. Каб яна выканала гэтую важную функцыю, трэба развіваць у дзіцяці агульную музыкльнасць. Якія ж асноўныя прыкметы агульнай музыкальнасці?

Першая прыкмета музыкальнасці — здольнасць адчуваць характар, настрой музычнага твора, суперажываць пачутаму, праяўляць эмацыянальныя адносіны, разумець музычны вобраз. Музыка хвалюе маленькага слухача, выклікае ў адказ рэакцыі, знаёміць з жыццёвымі з’явамі, нараджае асацыяцыі. Рытмічнае гучанне маршу выклікае ў яго радасць, пад’ём, п’еса пра захварэлую ляльку прымушае сумаваць. Пачуўшы па радыё сумную песню ў выкананні дарослага, хлопчык сказаў: «Дзядзька аб сваім горы спявае». Значыць, дзіця адчула настрой песні, якая перадае душэўны стан чалавека.

Другая прыкмета музыкальнасці — здольнасць ўслухоўвацца, параўноўваць, ацэньваць найбольш яркія і зразумелыя музычныя з’явы. Гэта патрабуе элементарнай музычна-слыхавой культуры, адвольнай слыхавой увагі, накіраванай на тыя ці іншыя сродкі выразнасці. Напрыклад, дзеці супастаўляюць найпрасцейшыя ўласцівасці музычных гукаў (высокі і нізкі, тэмбравае гучанне раяля і скрыпкі і г.д.), Адрозніваюць простую структуру музычнага твора (запеў песні і прыпеў, тры часткі ў п’есе і г.д.), адзначаюць выразнасць кантрасных мастацкіх вобразаў (ласкавы, працяглы характар запеву і энергічны, рухомы — прыпеву). Паступова назапашваецца запас любімых твораў, якія дзеці з вялікім жаданнем слухаюць і выконваюць, закладваюцца першапачатковыя асновы музычнага густу.

Трэцяя прыкмета музыкальнасці — праява творчых адносін да музыкі. Слухаючы яе, дзіця па-свойму ўяўляе мастацкі вобраз, перадаючы яго ў спевах, гульнях, танцах. Напрыклад, кожны шукае выразныя рухі, характэрныя для марша салдат або цяжкіх крокаў мядзведзя.

З развіццём агульнай музыкальнасці ў дзяцей з’яўляецца эмацыйнае стаўленне да музыкі, удасканальваецца слых, нараджаецца творчае ўяўленне. Перажыванні дзяцей набываюць своеасаблівую эстэтычную афарбаванасць.

Музыка — сродак актывізацыі разумовых здольнасцяў.
Ўспрыманне музыкі цесна звязана з разумовымі працэсамі, т. е. патрабуе ўвагі, назіральнасці, кемлівасці. Дзеці прыслухоўваюцца да гучання, параўноўваюць падобныя і розныя гукі знаёмяцца з іх выразным значэннем, адзначаюць характэрныя сэнсавыя асаблівасці мастацкіх вобразаў, вучацца разбірацца ў структуры твора. Адказваючы на пытанні, пасля таго як адгучаў твор, дзіця робіць першыя абагульненні і параўнанні: вызначае агульны характар п’есы, заўважае, што літаратурны тэкст песні ярка прадстаўлены музычнымі сродкамі. Гэтыя першыя спробы эстэтычнай ацэнкі патрабуюць актыўнай разумовай дзейнасці і накіроўваюцца педагогам.

Як і іншыя віды мастацтва, музыка мае пазнавальнае значэнне. У ёй адлюстраваны жыццёвыя з’явы, якія ўзбагачаюць дашкольнікаў новымі ўяўленнямі.
Калі дарослы ставіць перад дзіцем творчыя заданні, то ўзнікае пошукавая дзейнасць, якая патрабуе разумовай актыўнасці. Напрыклад, у спевах дзіця імправізуе, стварае свой варыянт мелодыі, стараецца знайсці адпаведнасць літаратурнага тэксту выразным інтанацыях.

Музыка — сродак фізічнага выхавання.
Музыка, якая ўспрымаецца слыхавым рэцэптарам, уздзейнічае на агульнае стан усяго арганізма чалавека, выклікае рэакцыі, звязаныя са змяненнем кровазвароту, дыхання. Адметны рускі навуковец неўрапатолаг В. М. Бехцераў, падкрэсліваючы гэтую асаблівасць, даказаў, што калі ўсталяваць механізмы ўплыву музыкі на арганізм, то можна выклікаць або аслабіць узрушанасць. Вучоны фізіёлаг П. Н. Анохін, які вывучаў пытанні ўплыву мажорнага і мінорнага лада на стан арганізма, робіць выснову, што ўмелае выкарыстанне меладычнага, рытмічнага і іншых кампанентаў музыкі дапамагае чалавеку падчас працы і адпачынку. Навуковыя даследванні аб фізіялагічных асаблівасцях музычнага ўспрымання даюць матэрыялістычнае абгрунтаванне ролі музыкі ў выхаванні дзіцяці.

Спевы развіваюць галасавы апарат, умацоўваюць галасавыя звязкі, паляпшаюць гаворку (лекары-лагапеды выкарыстоўваюць спевы пры лячэнні заікання), спрыяюць выпрацоўцы вакальна-слыхавой каардынацыі. Заняткі, заснаваныя на ўзаемасувязі музыкі і руху, паляпшаюць выправу дзіцяці, каардынацыю, выпрацоўваюць выразнасць хады. Дынаміка і тэмп музычнага твора патрабуюць і ў рухах адпаведна змяняць хуткасць, ступень напружання, амплітуду, кірунак.

Заняткі музыкай спрыяюць агульнаму развіццю асобы дзіцяці. Узаемасувязь паміж усімі бакамі выхавання складваецца ў працэсе разнастайных відаў і формаў музычнай дзейнасці. Эмацыйная спагадлівасць і развіты музычны слых дазволяць дзецям у даступных формах адгукнуцца на добрыя пачуцці і ўчынкі, дапамогуць актывізаваць разумовую дзейнасць і, пастаянна ўдасканальваючы рухі, развіваюць дашкольнікаў фізічна.

Педагог па музыцы Арэф’ева Л.С.

Артыкул падрыхтаваны па матэрыялах Н.А. Ветлугіной доктара педагагічных навук аўтара праграм і метадычных дапаможнікаў па музычнаму выхаванню і развіццю дзяцей дашкольнага ўзросту.

Кансультацыя «Асноўныя задачы музычнага развіцця».
Музыка валодае магчымасцямі ўздзеяння не толькі на дарослых, але і на дзяцей самага ранняга ўзросту
Асноўнымі задачамі музычнага выхавання можна лічыць:
1. Выхоўваць любоў і цікавасць да музыкі. Толькі развіццё эмацыйнай спагадлівасці і успрымальнасці дае магчымасць шырока выкарыстоўваць выхаваўчае ўздзеянне музыкі.
2. ўзбагачае ўражанні дзяцей, знаёмячы з разнастайнымі музычнымі творамі і выкарыставанымі сродкамі выразнасці.
3. далучаць дзяцей да разнастайных відаў музычнай дзейнасці, фарміруючы ўспрыманне музыкі і простыя выканальніцкія навыкі ў галіне спеваў, рытмікі, гульні на дзіцячых інструментах. Знаёміць з пачатковымі элементамі музычнай граматы. Усё гэта дазволіць ім дзейнічаць свядома, нязмушана, выразна.
4. Развіваць агульную музычнасць дзяцей (сэнсарныя здольнасці, слых, пачуццё рытму), фарміраваць пеўчы голас і выразнасць рухаў. Калі ў гэтым узросце дзяцей навучаюць і далучаюць да актыўнай практычнай дзейнасці, то адбываецца станаўленне і развіццё ўсіх яго здольнасцяў.
5. Садзейнічаць першапачатковаму развіццю музычнага густу. На аснове атрыманых уражанняў і ўяўленняў пра музыку выяўляецца спачатку выбарчае, а затым ацэначнае стаўленне да выкананых твораў.
6. Развіваць творчае стаўленне да музыкі перш за ўсё ў такой даступнай для дзяцей дзейнасці, як перадача вобразаў у музычных гульнях і карагодах, прымяненне новых спалучэнняў знаёмых танцавальных рухаў, імправізацыя папевак.

Гэта дапамагае выяўленню самастойнасці, ініцыятывы, імкнення выкарыстоўваць у паўсядзённым жыцці вывучаны рэпертуар, музіцыраваць на інструментах, спяваць, танцаваць. Вядома, такія праявы больш характэрныя для дзяцей сярэдняга і старэйшага дашкольнага ўзросту.
Паспяховае вырашэнне пералічаных задач залежыць ад значнасці выкарыставанага рэпертуару, метадаў і прыёмаў навучання, формаў арганізацыі музычнай дзейнасці і інш. У дзецях важна развіваць ўсё лепшае, што закладзена ў ім ад прыроды, улічваючы схільнасці да пэўных відаў музычнай дзейнасці, на аснове розных прыродных задаткаў фарміраваць спецыяльныя музычныя здольнасці, спрыяць агульнаму развіццю.

Музычныя здольнасці дзяцей праяўляюцца ў кожнага па-рознаму. У некаторых ужо на першым годзе жыцця ўсе тры асноўныя здольнасці: ладавае пачуццё, музычна-слыхавыя ўяўленні і пачуццё рытму. У адных дзяцей яны выяўляюцца досыць ярка, хутка і лёгка развіваюцца, гэта сведчыць аб музыкальнасці; у іншых пазней, цяжэй. Найбольш складана развіваюцца музычна — слыхавыя ўяўленні — здольнасць паўтарыць мелодыю голасам або падбіраць яе па слыху на музычным інструменце. У большасці дзяцей гэтая здольнасць выяўляецца толькі да пяці гадоў. Але адсутнасць ранняй праявы здольнасцяў, падкрэслівае музыка-псіхолаг Б.М.Цяплоў, не з’яўляецца паказчыкам слабасці ці тым больш адсутнасці здольнасцяў. Вялікае значэнне мае тое асяроддзе, у якім расце дзіця (асабліва ў першыя гады жыцця). Ранняе праяўленне музычных здольнасцяў назіраецца, як правіла, менавіта ў дзяцей, якія атрымліваюць досыць багатыя музычныя ўражанні.
У дзіцячым садзе мы штодня займаемся музычнай дзейнасцю. Працуем над развіццём музычных здольнасцяў, прывіваем эстэтычны густ. Дзіцячы сад і сям’я два галоўных калектыву, адказных за развіццё і выхаванне ребенка.Музычнае мастацтва мае вялікае значэнне ў разумовым, маральным, эстэтычным і фізічным выхаванні. Мы пачынаем працаваць з дзецьмі ва ўзросце ад палутара год і заканчваем, выпраўлячы іх у школу. На гэтым шляху працягласцю ў шэсць гадоў дзеці сістэматычна, паслядоўна займаюцца ўсімі відамі музычнай дзейнасці. Мы вучым дзяцей спяваць, танцаваць, слухаць, іграць на музычных інструментах. У працэсе развучванне, спеваў у дзяцей развіваецца памяць, мацнеюць галасавыя звязкі, уменне правільна дыхаць. Ідзе пастаянная праца над дыкцыяй, дзіця вучыцца правільна прапяваць гукі, словы, сказы.Мывучым дзяцей выразна, рытмічна, прыгожа танцаваць. Выказваць ў танцы свае пачуцці і эмоцыі. Дзеці вучацца запрашаць на танец адзін аднаго і праводзіць пасля танца. У дзіцяці развіваецца правільная пастава, у далейшым ён будзе адчуваць сябе ўпэўнена ў любой сітуацыі. Гэтак жа прывівае любоў да класічнай музыцы, пашыраецца кругагляд.

Музыка — сродак выхавання, калі яно свядома ўспрымаецца дзіцем. Чалавек, якому ў дзяцінстве расчынілі акно ў свет прыгожага, умее паўней і радасней ўспрымаць жыццё, бачыць свет шматбакова. І мы, дарослыя, дапамагаем дзецям убачыць прыгажосць у прыродзе, у працы, вучым хвалявацца і радавацца. Кожнаму бацьку трэба памятаць, што дзяцей неўспрымальных да музыкі няма. Навучаючы музыцы, мы уздзейнічаем на агульнае развіццё і духоўны свет дзіцяці.

Кансультацыя «Дзіця ў свеце музыкі»
Ні адно з мастацтваў не валодае такой дзейснай выхаваўчай сілай, як музыка, якая з’яўляецца сродкам духоўнай самасвядомасці чалавека.
Дашкольны ўзрост — першапачатковая прыступка, на якой адбываецца знаёмства дзіцяці з элементарнымі асновамі музычнага мастацтва, пачынае фармавацца яго асабістае стаўленне да музычных вобразаў, закладваюцца перадумовы музычнага густу. Асноўная задача, якая стаіць перад намі, — далучыць дзіцяці да дзіўнага і выдатнага света музыкі, навучыць разумець гэты свет і атрымліваць асалоду ад яго, развіваць музычна-творчыя здольнасці дзяцей, дапамагчы праз мастацкае ўспрыманне музычных вобразаў ўсвядоміць сувязь музычнага мастацтва з навакольным светам, сфарміраваць маральна-эстэтычнае стаўленне да яго, імкненне актыўна, творча суперажываць.
Мэту заняткаў музыкай мы бачым у выхаванні ў дзяцей любові да прыгожага, развіцці музычных здольнасцяў, абуджэнні іх творчых сіл, фарміраванні пазнавальных здольнасцяў, фізічных магчымасцяў.
У дзіцячым садку дзіця атрымлівае і паступова назапашвае той эмацыйны вопыт, які дазваляе яму арыентавацца ва ўспрыманні музычных твораў, атрымлівае першыя маральна-эстэтычныя ўяўленні пра навакольны свет, пра адносінах паміж людзьмі. Дзякуючы гэтаму вопыту ў дзіцяці фарміруюцца здольнасці да эмацыйнага суперажывання, першыя маральна-эстэтычныя паняцці, каштоўнасныя арыентацыі.
Знаёмячыся з музычным мастацтвам, дзеці атрымліваюць веды пра асаблівасці музыкі, яе выразна-выяўленчыя сродкі. Слухаючы музычныя творы, удзельнічаючы ў разнастайных відах і формах музычнай дзейнасці, дзіця далучаецца да высокіх узораў сусветнай і нацыянальнай музычнай культуры, вучыцца суперажываць пачуццям, настроям, выяўленым ў музыцы.
Музычны мова-мова эмоцый. У параўнанні з іншымі відамі мастацтваў музыка аказвае найбольш моцнае ўздзеянне на эмоцыі чалавека, выклікаючы ў яго цэлую гаму разнастайных пачуццяў, настрояў, перажыванняў. Зносіны з музыкай павінны не толькі выклікаць у дзіцяці розныя эмоцыі, але і спрыяць назапашванню вопыту эмацыйных перажыванняў, які дасць магчымасць дашкольніку вырашаць творчыя задачы ў працэсе ўспрымання і выканання музычных твораў. Вельмі важна стварыць такія ўмовы, якія б спрыялі самарэалізацыі дзяцей, творчага самавыяўлення і служылі базай для ўстанаўлення станоўчых узаемаадносін кожнага дзіцяці з аднагодкамі і з дарослымі ў дашкольнай установе і ў сям’і.
Бабушкіна М.Г.

У гэтым годзе мы з напарніцай вырашылі правесці агульнае асенняе свята для ўсіх груп. Перад намі устала пытанне, як аб’яднаць 5 рускамоўных груп і 1 беларускамоўную? Адказ прыйшоў хутка: мы падзялілі наша свята на тры часткі.
У першай удзельнічаюць старэйшыя, другая малодшая і яслі. Гэтая частка невялікая,яна на рускай мове, кожная з груп паказвае свой талент у адным нумары. Яслі і другая малодшая танцуюць танец з лісткамі па паказе і удзельнічаюць ў гульнях.
Другая (сярэдняя) частка — беларуская, за яе адказвае сярэдняя група.
І трэцяя заключная частка, для усіх. Тут у нас двухмоўе.
Сцэнарый быў напісаны упадабаным многімі метадам — метадам кампіляцыі.
«Асеннія цуды»
Действующие лица:
Взрослые Ведущий (воспитатель), вядучы (выхавацель) Осень, Баба, Дзед.
Дети: журавли, гандляры
Выход детей – танец «Чудная пора – осень» с листьями. 1 куплет.
Ведущий. Если на деревьях листья потемнели,
Если в край далёкий птицы улетели,
Если небо хмурится, если дождик льется,
Это время года…
Дети. Осенью зовется!
Песня “Восень верасневая” (cт.гр.)

Кто сказал, что осень – грустная пора?
Радостно по лужам скачет детвора!
Желтые листочки в воздухе кружат.
По стеклу дождинки весело стучат.

И запели песню в небе журавли.
Косяками к югу тянутся они
Кто сказал, что осень – грустная пора?
Столько ярких красок дарит нам она!
(Дети садятся под музыкальный фон)
Танец Журавлей (ст.гр.)
Журавли-девочки по очереди читают стихи.
Добрый день, честной народ!
Осень в гости к вам придет!

И велела к вам спешить,
Эту новость сообщить.

Телеграмма, телеграмма!
И она из леса прямо.
На телеграмме срочной
Адрес очень точный –
В детский садик. Ребятам.
Ведущий. Спасибо вам, милые птички (птички садятся). Ребята, а ведь это письмо действительно адресовано нам! Так ведь это же письмо от Осени! Ну, что, прочитаем его?
Все. Да!
Ведущий читает: « Здравствуйте, мои ребята!
Опишу все по порядку:
Задержалась я в пути,
Очень к вам спешу прийти!
Нужно мне окрасить ярко
Все леса, сады и парки.
Нужно травку пожелтить,
Птиц на юг всех проводить.
Вы меня скорей встречайте,
Добрым словом привечайте!
Ведущий Ребята, давайте мы нашу Осень выйдем встречать.
Ритмодекламация «Тихо-тихо» Боровик Т.А.(ст.гр.)
Тихо-тихо,тихо-тихо,
В наши двери входит тихо,
Входит осень, не кричать,
А баюкать и качать.
Осень песенку поет – ля-ля-ля, ля-ля-ля.
Сны повсюду раздает.
В этом – птицы улетают.
В этом – все деревья спят.
Тихо-тихо, тихо-тихо,
Всюду дрема и покой.
Спела осень и уходит
В тихий домик за рекой.
Звучит музыка. Дети садятся на места. Входит Осень,танцует.
Осень. Я – Осень золотая.
Поклон вам мой, друзья.
Давно уже мечтала
О встрече с вами я.
Приглашаю вас, ребята,
В лес осенний погулять.
И волшебной яркой краской
Все вокруг разрисовать!
Танец с листочками ( все мл.гр.) по показу
Осень. Какой замечательный, чудесный осенний лес, какие яркие, разноцветные листочки на ваших деревьях! Какая красота!
Ведущий. Тебе понравилось, Осень?
Осень. Очень!
Ведущий. Мы очень старались, правда, ребята?
Дети. Да!
Ведущий. Дорогая Осень, а что за сюрприз ты нам приготовила?
Осень. По лесной тропинке шла.
Сундучок (И мешок)на ней нашла.
Ну, а сундучок (А мешочек тот) – с секретом.
Он – из прошлого с приветом.
Ведущий. Ничего не понимаю! Ребята, а вы что-нибудь поняли?
Дети. Нет!
Ведущий. Тогда может быть откроем сундучок и посмотрим, что в нем? Открывает , достает из него соломенную шляпу. Интересно, чья это? Вертит ее в руках, примеряет. В этот момент звучит народная музыка, открывается занавес. У задней стены разместился Кірмаш. Стоят накрытые столы, за ними сидят дети средней группы.
Ведущий Дети, куда мы с вами попали?
Слушает ответы детей
Осень Я привела вас на самый настоящий белорусский кiрмаш! Здесь вы увидите все мои дары, все, чем я богата! (незаметно уходит)
Вядучы Што за люд у нас сабраўся?
Быццам пляц шырэй раздаўся
На вяселы на кiрмаш
Запрашаю ўсіх вас!
1 Дзіця Сонца ярка ўстае
На кiрмаш народ iдзе.
Надыйшоў вясёлы час,
Завiтаў кiрмаш да нас!

2 Дзіця Усiх, усiх, хто не ленаваўся,
Добра справаю займаўся,
I не трацiў марна час,
Запрашаем мы да нас!
Вядучы На кiрмашы не толькi прадаюць i купляюць
Але танцуюць i спяваюць
Песня «Беларускi наш кiрмаш» (б. н. м. «Мікіта»)(сяр.гр.)
1.Сёння восеньскі кірмаш запрашае у госці вас.
На кірмаш, на кірмаш, запрашаем на кірмаш.
2 .Інструменты заігралі, песні звонка заспявалі.
На кірмаш, на кірмаш, запрашаем на кірмаш.
(дзеці сядаюць, у сярэдзіне застаюцца 3 гандляры-дзеці)
Вядучы Увага!Увага!
Палаткі адчыняюцца,
Разам: Кірмаш пачынаецца!
1 дзiця: Тут на кірмашы
Скамарохі-бульбашы,
Стужачкі ды хустачкі,
Пернікі ды курачкі.
2 дзiця: Зазірні да нас у хатку
Ёсць цукеркі, шакаладкі.
А жадаеш бублікі –
Даставай-ка рублікі
3 дзiця: Гэй, да нас сюды хутчэй,
Падыходзьце весялей!
Пад музыку « прыязджаюць» Бабка Еўка, Дзед Талаш.
Бабка: Ну, і дрэнная дарога. Амаль мяне усю не растрэсла!
Дзед: Баба, злазь з возу! Злезла, ну і добра! Баба з возу, каню лягчэй!
Разам: Добры дзень, прывітанне ўсім добрым людзям!
Баба: Хай вам радасць і шчасце прыбудзе. Паглядзім, чым багаты восеньскі кірмаш. (падыходзяць да гандляроў,задае пытанні ім).
1 гандляр: Ад стараннай працы выраслі на градцы.
Вось, якія буракі, вось якія агуркі.
2 гандляр: Урадзілась бульба на шырокім полі
Гэткай добрай бульбы не было ніколі!
Танец Бульба(сяр.гр.)
Баба І праўда, добрая бульба! Але ж, Дзед, пэўна ты забыўся, што абяцаў купіць мне чаравічкі на маю ножку невялічку.
Дзед: Вось прыставучая, быццам камар пякучы! Але што зробіш? Абяцаў – павінен зрабіць.
Вядучы (ці выхавацель сяр.гр.): Ёсць у нас чаравікі і маленькія, і вялікія
Хто іх абувае, той у шчасці пажывае!
Гульня «Лапці»
Лапцей на ўсіх не хапае,
Хто не паспеў,той выбывае!
Баба Дзед, аёй-аёй! А мае ножанькі!
Дзед Чаго ты крычыш, як ашалелая? Што здарылася?
Баба Стамілася я! І есці хачу!
3 гандляр: : Дык купляй аладкі,
Круглыя, як сонца,
Будзеш тоўста, ладна,
Жыць табе бясконца!
Баба: Дзед, я жадаю аладак!
Дзед: Куды табе аладкі, даражэнькая. Ты і так вельмі круглая, ды ладная. Я ж цябе на воз не усаджу.
Баба. Ой, ой! Паглядзі ты на яго! спявае
Мой муж як гарбуз,
А я яго дыня:
Падкачуся да яго,
Ён мяне абдыме!
Баба ціснецца да Дзеда, ён адмахваецца ад яе .
Баба падыходзіць да гандляра: Эй, даражэнькі, што прывёз ты на кірмаш?
4 гандляр (выхавацель): Прадаю лыжкі драўляныя, распісныя.
Лыжкі вельмі добрыя і вялікія, і малыя!
Вядучы: Можа нам лыжкі прадасi? Нам якраз у садку такія спатрэбяцца!
Дзед: Якая цудоўная лыжка. А якая вялікая! Адразу можна з’есці гаршок кашы!
4 гандляр (выхавацель): Лыжкі не прадаюцца, а за ўсмешку так аддаюцца.
Вядучы: Паглядзi, нашы госцейкі вельмі добра ўсміхаюцца. (паказвае на дзяцей)
4 гандляр (выхавацель): Добра? А хто мае загадкі адгадае, адразу лыжкі атрымае.
Баба піхае Дзеда ўбок : Слухай, стары, ўважліва! Вельмі мне гэтыя лыжкі спадабаліся!
ЗАГАДКІ:
1. З лесу дзед прыпер калоду
Ён жадаў адведаць….(меду)
2. Сам мядзведзь прынёс цукеркі
Ды насыпаў у….. (талеркі)
3. У крамянай цёмнай шапцы,
У лясочку, на палянцы
З-пад зямлі за ноч узнік
Тоўсты дзядзька . (баравік)
4. Каб дзед не раз’еуся, як мішка
На кожным чыгунку павінна быць…(крышка)
5. Прыгажуня стала ў парку,
Кліча вопраткаю яркай.
Завушніцы — што рубіны
У чырвонае . (рабіны).
4 гандляр (выхавацель): А якія малайцы вашыя дзеткі! Усе загадкі адгадалі, таму і лыжкі атрымалі!
Баба Ах ты, ёлупень стары! Нічого не адгадаў! Такія лыжкі празяваў!
Дзед Чаго раскрычалася, дурніца?! Зусім як тыя бабкі!

Прыпеўка «Ладу», песня «Ціха-ціха» (сяр.гр.)
Дзед: Ці супакоілася, ты, мая даражэнькая? Глядзі, нашыя дзеткі засумавалі. Можа, пагуляем з імі?
Гульня “ У мядзведзя на бару»
Баба: Вось як добра пагулялі i нiколькi не стамiлiся!
Дзед: На якім цудоўным восеньскім кірмашы мы сёння пабывалі:
Песні пелі і плясалі, весела гулялі.
Але трэба нам ужо ў дарогу,
Дзякуй, госцi, за падмогу!
Уходят под музыку. Входит Осень, танцует.
Осень Ребята, вам понравился мой сюрприз?
Дети Да!
Звучит музыка Выходят 6 детей.(старшая группа)

1.Восень, восень, прывітанне!
Рады мы тваім дарам.

2.У цябе мы запытаем, што прынесла, восень, нам?

Восень. Я прынесла вам мукі.

Усе дзеці. Значыць будуць пірагі!

Восень. Я прынесла грэчкі.
Усе дзеці. Будуць перапечкі!

Источник