Ноты — белорусские народные песни
Сборники, песенники с нотами в pdf
музыка, слова песен, мелодий, наигрышей
народных песен Белоруссии
Белорусские народные песни
выпуск 1
ноты для голоса в сопровождении фортепиано
составитель Н. Рахчеев
“Музыка”, 1987г.
номер 3345
(pdf, 3.9 Мб)
Ярко Венера зажглась над землею — Зорка Венера ўзышла над зямлею
Весна — Вясна
Реченька — Рэчанька
Конь бежит, земля дрожит — Конь бяжыць, земля дрыжыць.
Шумные березы — Шумныя бярозы
Что за месяц — Што за месяц
Ты скажи нам, березонька — Ты, белая бярозанька
Ой, рано на Ивана — Ой, рана на Ивана
Охти мне, ох! — Ох, ці мне вохі
Ой, чабер — Чабарок.
Хотела меня мать замуж отдать — Хацела мяне маць замуж аддаць
Дуда — Дуда.
Савка да Гришка — Саўка ды Грышка
По гороховому полюшку. — Па гарохаўю, па ячанню
Скачать ноты
Белорусские народные наигрыши
Составитель И. Назина
Ноты для голоса и различные инструменты
“Музыка”, 1986г.
номер 12689
(pdf, 5.27 Мб)
Народная инструментальная культура Белоруссии имеет глубокие исторические корни и многослойные традиции. Наиболее ранние сведения о музыкальных инструментах на ее территории относятся, согласно археологическим данным, к первой половине II тысячелетия до н. э. Исторические памятники XI—XIII веков свидетельствуют об использовании населением западнорусских земель звонов (колоколов) и шархунов (бубенцов), глиняных свистулек и погремушек, костяных дудочек и жужжалок, труб и рогов, варганов и струнных инструментов типа псалтыря, о существовании разных жанров инструментальной музыки и форм музицирования. В результате их длительного развития в Белоруссии сформировалась самобытная ветвь народного музыкального творчества.
Современный музыкальный инструментарий белорусов включает все типы инструментов: из духовых — свистульку, окарину продольную и поперечную дудки (с игровыми отверстиями и без них), парные дудки, жалейку во множестве ее местных разновидностей (также с игровыми отверстиями и без них), кларнет, гармонику (баян и аккордеон), трубу, рог, а также лист дерева и травы, бересту, берестянку и карынку, из струнных — скрипку, баеэтлю, цимбалы, балалайку и мандолину; из мембранных— бубен с бразготками (тарелочками, шархунами или звоночками), барабан, турецкий барабан и гребень; из самозвучащих — калотку, ложки, тарелки, треугольник, клепало (било), звон, клещотку (аналогичную русской трещотке), бразготку (погремушку), шархуны и трещотку. До середины нашего столетия встречались также цитра, колесная лира и дуда (волынка). Далее.
- Сигнальные наигрыши
- Звукоподражательные наигрыши
- Песенные наигрыши:
- Обрядовые календарно-земледельческие
- Семейно-обрядовые
- Необрядовые
- Марши, танцевальные наигрыши:
- Импровизационные наигрыши
Скачать ноты
Источник
Ой сівы конь бяжыць ноты
Анатацыя
О, песня люду! Ты — каўчэг бяссмертны
Паміж былым і новым пакаленнем.
А. Міцкевіч
«Беларуская народная музычная творчасць» — адна з галоўных дысцыплін прафесійнай музычнай падрыхтоўкі музыказнаўцаў. У сучаснай музычнай адукацыі ёй адводзіцца месца для вырашэння спецыяльных задач, накіраваных на прыдбанне, развіццё і ўзбагачэнне прафесійнага, інтэлектуальнага і духоўнага патэнцыялу будучых спецыялістаў.
Хрэстаматыя «Беларуская народная музычная творчасць» з’яўляецца практычным дапаможнікам для навучэнцаў сярэдніх спецыяльных наву чальных устаноў. Неабходнасць выхаду зборніка тлумачыцца найперш тым, што на сённяшні дзень сярод шматлікіх існуючых выданняў песеннага фальклору няма такога, які б прызначаўся спецыяльна для вучэбнага працэсу, для падрыхтоўкі адукаваных музыкантаў/спецыялістаў.
Музычны матэрыял, прадстаўлены ў зборніку, падзяляецца на раздзелы ў адпаведнасці з тэмамі, акрэсленымі вучэбным планам курса («Беларускія абрадавыя песні», «Балады», «Беларускія інструментальныя найгрышы» і інш.), і песнямі, якія дапоўняць уяўленне аб жанравай спецыфіцы беларус кага фальклору («Дзіцячыя песні», «Калыханкі», «Жартоўныя песні»).
Вялікі раздзел прысвечаны песням, якія ўваходзяць у каляндарна земляробчы і сямейна/бытавы абрадавыя цыклы і складаюць так званы раннетрадыцыйны фальклорны песенны пласт. Сюды ўвайшлі як стара жытныя, так і эвалюцыяніруючыя, кранутыя «эпохай лірыкі» напевы. Трэ ба адзначыць, што напевы песень прадстаўлены (на колькі гэта магчыма) ва ўсіх найбольш распаўсюджаных формульных тыпах, якія абавязкова патрэбна ведаць, адрозніваць і аналізаваць навучэнцам з пазіцый стылістыкі народнай песні. Таму гэты раздзел хрэстаматыі будзе даволі зручным у адносінах ладавых асаблівасцей, страфічнай і рытмічнай арганізацыі напеваў, іх метра/рытму, вершаскладання і інш. сродкаў выразнасці. Паказальны раздзел і збоку рэгіянальнай сістэмы распаўсюджання беларускага фальклору, бо ён змяшчае песні як «варыянтныя», так і характэрныя для абрадавага фальклору асобнага рэгіёна, напрыклад, Палесся, Паазер’я, Падняпроўя і інш. Некаторыя песні (поставыя, восеньскія), якія знаходзяцца ва ўласным архіве аўтара, упершыню друкуюцца ў хрэстаматыі.
Пазаабрадавыя песні, якія складаюць так званы познетрадыцыйны фальклорны пласт, і песні савецкага часу прадстаўлены ў іншых раздзелах. У іх таксама ўключаны песні найбольш тыповыя, характэрныя для беларускай нацыянальнай культуры, стылістычна багатыя і разнастайныя.
Хрэстаматыя змяшчае той мінімум песеннага фальклору, які неабходна ведаць навучэнцам. Большая частка твораў прызначана для вывучэння на памяць, для рэстаўрацыі, аналізу стылістычных асаблівасцей і проста для спеву па нотах з тэкстам. Хрэстаматыя можа быць выкарыстана і як рэпертуарны зборнік для вучэбных фальклорных песенных калектываў. Пры падборы песень улічвалася іх ужыванне ў прафесійным музычным мастацтве, што, безумоўна, не толькі аблегчыць навучэнцам успрыманне твораў беларускіх кампазітараў у курсе вывучэння беларускай музычнай літаратуры, але і азнаёміць з метадамі выкарыстання і апрацоўкі народнай песні ў
прафесійнай музыцы.
Змест
БЕЛАРУСКІЯ АБРАДАВЫЯ ПЕСНІ
КАЛЯНДАРНА/АБРАДАВЫ ЦЫКЛ
1. Добры вечор тому
2. На нова лета
3. Ой, рана/рана куры запелі
4. Бегла старожа
5. Го/го/го, каза
6. Ой, а красна/красна ды калінка ў лузях
7. Ай, калядачкі, бліны/ладачкі
8. Ішла/пайшла сівая свіння
9. Антон маладзенькі
10. Цярэшка, бяда, бяда
11. Ішла каляда да з вечара
12. Добры вечар таму
13. Дзе хадзілі, дзе гулялі, калядоўшчыкі
14. Ўзышло, ўзышло тры месяцы
15. Ах, і дай, Божа, нам кыляд даждаць
МАСЛЯНКІ
16. На гарэ бабы сядзелі
17. Пойдзім мы, дзевачкі
18. А на гарэ сонца
19. Мы маслінку дажыдалі
20. На масленай нядзелі
ВЯСНЯНКІ
21. Пумажы, Божа, нам вясну гукаці
22. Вісна, дзе бувала
23. Вол бушуе
24. Жавароначкі, прыляціце
25. Дзякуй Богу, што вясна прыйшла
26. Пасеялі дзеўкі лён
ПОСТАВЫЯ
27. А йшоў Гасподзь жабруючы
28. Ў праваслаўным горадзi Русалiмi
ВАЛАЧОБНЫЯ
29. А у лесе, лесе, ды на верасе
30. А з/пад лесу, лесу цёмнага
31. Ідзём/пайдзём ўдоль вуліцы
32. Ходзіць пава па вуліцы
33. А ці дома, дома пане гаспадару
34. Валачобныя людзі добрыя
35. А тапу/тапу, на жоўтам пяску
ЮР’ЕЎСКІЯ
36. Подай, Юр’ю, да ключы з неба
37. Юр’я, устань рана
38. Юр’я, устань рана
39. Даўно, даўно тое было
40. Юр’ева матка пагнала цялятка
41. Ў чыстым полі пад яваром
ТРАЕЦКІЯ
42. Памажы нам, Божэ
43. Праведу русалочку да бору
44. Із вэлыко стада
45. Вясёлыя бяседушка
46. Повэдэмо куста да до нового дывора
47. Ой ты, тройца
48. На гранай нядзелі
КУПАЛЬСКІЯ
49. Ой, рана, на Йвана
50. Купалінка
51. Купалялё
52. Ой, пойдзем, сястрыцы
53. А йшло Купала сялом, сялом
54. А на Йвана Купала
55. А на Йвана на Купала
56. То/то/то! Чаму, селязень
ЖНІЎНЫЯ
57. Ах вы, мае жнеі
58. А ці поўна арэхава чашка
59. Стаяў казёл на гарэ
60. Ой, пойду я дорогою
61. Радзі, сонца, жыта і пшаніцу
62. А мы ў полі жыта жалі
63. Відзіць маё вочка
64. Перапёлка
65. Ой, пайду я дарогаю
66. Няхай будзе пагодачка
67. Як на нашай ніўцы
68. Наш пан, баран
69. На балоце касец косіць
70. Касары косяць
71. Па гарохаўю, па ячанню . 77
72. Як пад гаем зеляненькім
ВОСЕНЬСКІЯ
73. Ой, там у бору сасна шумела
74. Ай, восень, восень
75. На балоці чырацінка
76. Ой, халодная восень
77. Да літала яравая пчолка
ВЯСЕЛЛЕ
78. Зборная субота настала
79. Стукнула/грукнула на дварэ
80. Звінела каморачка
81. У варот вярба стаяла
82. Бувайця здаровы, бацькавы парогі
83. Ой, ляцелі гусанькі цераз сад
84. Караваю, мой раю
85. Ай, святы Кузьма—Дзем’ян
86. А зборна, зборна субота
87. Брат сястру на пасад вядзець
88. А ў нашага свата
89. А ў нашэга сваточка
90. Прышоў на вяселле наш сваток
91. Аддалі мяне, забылі мяне
92. А Віцічка са двара з’ізджаіць
РАДЗІНЫ
93. У майго браціткі бяседачка
94. Ой, кумухно да голубухно
95. Кума мая, кумачка, дзе жывеш
96. Судавая яблынька
97. Я ўчора, малада, п’яна была
98. А ў цэркаўцы ва ўсе званы званілі
99. Над рякой явор зелянюсенькі
100. Кум куму пыдманіў
ГАЛАШЭННЕ
101. Ох, моя мамочка родна
КАРАГОДНА/ГУЛЬНЁВЫЯ
102. Туман, туман пры даліне
103. Ой, пушчу стралу
104. Па рацэ, рацэ гаголушка плывёт
105. А мы просу сеялі
106. Як выведзем луку
БЕЛАРУСКІ ПАЗААБРАДАВЫ ФАЛЬКЛОР
БАЛАДЫ
107. Пасылала мяне маць
108. Паехаў сынку да жаніціся
207
109. Чаму не прышоў
110. Быў у бацькі адзін сын
111. Ажаніла маці маладога сына
112. Рабіна, рабіначка
113. Аддаў мяне татачка далёка замуж
НАЙГРЫШЫ
114. Як у поле выганяюць
115. Калі карова згубіцца
116. Дадому
117. Калі жывёлу выганяюць
118. Цярэшка
119. Вясна
120. Лета
121. Восень
122. Казачок беларускі
123. Бычок
124. Кадрыль
125. Шастак
126. Вясельны марш
КАЛЫХАНКІ. ДЗІЦЯЧЫЯ
127. Спі, сыночак міленькі
128. Ой, лю, люлі, котка, спаты
129. Коці, коці лапкі
130. Саўка ды Грышка ладзілі дуду
ПЕСНІ/ТАНЦЫ
131. А Лявоніху Лявон палюбіў.
132. А Мікіта жыта паша
133. Эх ты, Юрачка
134. Гарні, гарні бульбу з печы
135. Янка стаіць на гары
136. Ох, і сеяла Ульяніца лянок
ЛІРЫЧНЫЯ
137. Туман ярам
138. Ой, рэчанька, рэчанька
139. Пайшоў Ясь наш на лужок
140. Павей, ветру
141. Ой, сівы конь бяжыць
142. Ой, за гаем, за Дунаем
143. Кацілася чорна галка
144. А ў полі вярба
145. А ў полі вярба нахілёная
146. Дубочак зялёненькі
147. Ты, чырвоная каліна
148. Ой, рабіначка, ты зялёная
149. Што за месяц, што за ясны
ЖАРТОЎНЫЯ
150. А мой мілы захварэў
151. Пасылала баба дзеда
152. Касіў Ясь канюшыну
153. У месяцы верасні
154. А ў цёмным лесе сава кугіча
155. Ажаніўся стары дзед
САЦЫЯЛЬНА/БЫТАВАЯ ЛІРЫКА. КАНТЫ
156. Не шум, не шум, дубровачка
157. Ой, служыў чумак
158. Чуець, чуець мая доля
159. Прывыкайце, чорны вочы
160. Вішанька/чарэшанька
161. Зазвінелі новы ключы
162. Павей, ветрык, павей
163. А ў бары, ў бары
164. Ой, садома, пане/браце
165. Ой, закурэла, ой, ды задымела
166. Чаму ж мне не пець
167. Ой, палын мой, палыночак
168. Я табун сцерагу
169. Як памёрла матулька
170. Даруй покой
171. Нова радость стала
172. Скиния златая
173. Дзяўчынанька, галубанька
174. Сидит сова на печи
ПЕСНІ САВЕЦКАГА ЧАСУ
175. Гэй, байцы, вайна настала
176. На пасту стаяў таварыш
177. Люд наш беларускі
178. Як крыніца цячэ
179. Калгасныя прыпеўкі
180. Песня пра Заслонава
181. Пінская партызанская
182. Нам прыслала Масква падкрапленіе
183. Балада аб партызанцы Галіне
184. Із далёкіх із краёў
185. Ой, рэчанька, рэчанька
186. Любы зоры залацістыя
187. Нашае сяло
Источник
Ой сівы конь бяжыць ноты
Баю-баю, люлi-люлi.
Гэта песенка матулi.
Закрывайце, дзеткi,вочы,
Добрай ночы, добрай.
Добрай ночы, добрай ночы.
Прыпеу:
Спiць над лесам аблачынка,
Засынай, мая дзяучынка.
Добрай ночы, добрай ночы,
Засынай, мой любы хлопчик.
Дзед-баюн не спачывае,
Калыханку дзеткам бае.
Засынайце, кали ласка,
Вам прыснiцца у ночы.
Вам прыснiцца у ночы казка.
Прыпеу:
Спiць над лесам аблачынка,
Засынай, мая дзяучынка.
Добрай ночы, добрай ночы,
Засынай, мой любый хлопчык.
«ОЙ, СИВЫ КОНЬ БЯЖЫЦЬ»
Ой сівы конь бяжыць
На им бела грыва
Ой спанаравілась
Ой спанаравілась
Мне тая дзяўчына
Ня так та дзяўчына
Як яе лічанька
Ой падай дзяўчына
Ой падай дзяўчына
Кахання ручаньку
Руки не падала
Тры словы сказала
Няхай бы я жыла
Няхай бы я жыла
Кахання не знала
Бо тое каханне
З вечара да рання
Як сонейка ўзыйдзе
Як сонейка ўзыйдзе
Каханне разыйдзе
Ой сівы конь бяжыць
На им бела грыва
Ой спанаравілась
Ой спанаравілась
Мне тая дзяўчына
Песня услышала в Белоруссии (Обертонный ретрит «Галянда» в 2015 году) от Инны, прекрасной певуньи, живущей в белорусской деревне и обладающей природным дивным голосом. Слова поём те, которые пела Инна, они чуть-чуть отличаются от общеизвестных.
СИВЫЙ, по цвету: темносизый, серый и седой, темный с сединою, с примесью белесоватого, либо пепельного; говор., о шерсти, масти; сивая лошадь, между чалою и серою. Не в том сила. что кобыла сива, а в том, что не везет (а в том, чтобы воду возила). Сивая лошадь черноволосому покупателю не ко двору. Сивая кобыла по торгу (по полю, по городу) ходила, по дворам бродила, к нам пришла, и по рукам пошла? (сито). Врет, как сивый мерин. Сивые космы инея. Сивый ковыл покрывает степи.
Толковый словарь Даля. — 1863—1866
Купалiнка-купалiнка, цёмная ночка,
Цёмная ночка, а дзе ж твая дочка,
Цёмная ночка, а дзе ж твая дочка.
Мая дочка у садочку ружу, ружу полiць,
Ружу, ружу полiць, белы ручкi колiць,
Ружу, ружу полiць, белы ручкi колiць.
Кветачкi рвець, кветачкi рвець,
Вяночкi звiвае,
Вяночкi звiвае, слёзкi пралiвае,
Вяночкi звiвае, слёзкi пралiвае.
Купалiнка-купалiнка, цёмная ночка,
Цёмная ночка, а дзе ж твая дочка,
Цёмная ночка, а дзе ж твая дочка.
Перевод:
— Купалинка, купалинка, темная ночка,
Темная ночка, где же твоя дочка?
— Моя дочка в садочке розу, розу полет,
Розу, розу полет, белы ручки колет.
Цветочки рвет, цветочки рвет, в веночки свивает,
В веночки свивает, слезки проливает.
(песня привезена из Галянды 2014, её нам спевала жаркими августовскими вечерами прекрасная Инна)
«НИЧ ЯКА МИСЯЧНА» (украинская народная)
(Ночь нынче лунная)
Нич яка мисячна, зоряна, ясная!
Видно, хоч голки збирай.
Вийди, коханая, працею зморена,
Хоч на хвилиночку в гай. (2 раза)
Сядемо вкупочци тут пид калиною –
И над панами я пан!
Глянь, моя рибонько, — срибною хвилею
Стелется полем туман. (2 раза)
Ти не лякайся, що ниженьки босыи
Вмочиш в холодну росу –
Я тебе, вирная, аж до хатиноньки
Сам на руках однесу. (2 раза)
Ти не лякайся, що змерзнеш, лебедонько, —
Типло – ни витру, ни хмар.
Я пригорну тебе до свого серденька,
А воно палке, як жар (2 раза)
Перевод на русский:
«Ночь какая лунная»
Ночь какая лунная , звездная, ясная,
Видно, хоть иголки собирай;
Выйди, любимая, утомленная работой ,
Хоть на минуточку в сад!
Сядем вдвоем мы вот здесь под калиною,
И над господами я господин!
Глянь, моя рыбка, — серебряной волной
Стелется в поле туман.
Не бойся, что свои ножки
Обмакнешь в холодную росу,
Я ж тебя, верная, до дома
Сам на руках отнесу.
Не бойся, что замерзнешь, лебедонько,
Тепло — ни ветра, ни облаков,
Я тебя прижму к своему сердечку,
А оно пламенное как жар.
«Полонез Огинского» (на русском)
Песня летит, как птица вдаль, ведь где-то там,
В тиши лесной, стоит у речки синей, дом родной,
Где ждет меня любимая и верная, где тихий мой причал,
И вечером в саду из дома слышатся лишь звуки полонеза.
Сон в ночи несет, несет к далеким берегам моей любви.
Опять все так задумчиво и тихо, только волны,
Только свет и облака, И мы с тобой в руке рука.
Там, на холме — высокий храм, к нему я в детстве бегал сам
Любил смотреть в глаза святым на образах.
И ангелы, летая, улыбались в белоснежных куполах
И слышались под сводами чарующие звуки благовеста.
Боже, храни мой край от бед и невзгод, храни,
Не дай позабыть, не да, куда мы идем и откуда шли.
И от сохи и от земли, и от лугов и от реки, и от лесов,
И от дубрав, и от цветущих спелых трав к своим корням
Вернуться должны, к спасению души обязаны вернуться.
«Полонез Огинского» (на польском)
Pieśń do Ojczyzny zna swój szlak
wirując w niebie niby ptak
do kraju leci, gdzie jest ojców dom,
gdzie czeka na mnie miła i kochana,
co na zawsze mi oddana
tam, gdzie polonezem każda księżycowa noc zaczarowana
Z tamtych pól i wód wszyscy pochodzimy,
stamtąd jest nasz rodowód
dokąd kiedyś powrócimy,
nie opuścimy go już
(kochany kraj, kochany kraj)
Kościół na górze stoi tam
biegałem doń w dzieciństwie sam
z błękitu nieba, w blasku słońca mi
śpiewali dla mnie słodko aniołowie
i przemawiali ojcowie
świecił do mnie tam z ambony
i koiły mnie kościelne dzwony
Boże, dodaj nam siły
Boże, bądź miłościwy
Boże, broń nas przed wrogiem
Boże, wskazuj nam drogi
tam, gdzie czarujący kraju blask
tam, gdzie najpiękniejszy w świecie las
tam, i rzeka czekają na nas
skąd płynie do nas życia czas
tam jest Ojczyzna
tam jest nasz kraj
do ziemi swej
powinniśmy powrócić
«ПАЛАНЭЗ» (на белорусском)
Песня, ляцi ў далёкi шлях
Вiруе ў небе белы птах
Што ведае, дзе мой бацькоўскi дом
Ён бачыць тую верную каханую,
Што мне наканавана.
У садзе пад галiнай бэзу чулiся нам гукi ПАЛАНЭЗУ.
Мне малюе сон: далёки бераг, дзе душа адпачывае зноў,
Дзе толькi музыка ў сэрцы нiбы крылы матылька
I мы с табой у руцэ рука. Руцэ-рука-а-а.
Там навагорку белы храм,
К яму ў дзяцiнстве бегаў сам,
Любiў глядзець святых на даўнiх абразах
I белыя анёлы ўсмiхалiся у блакiтных купалах
I чулiся пад сводамi чаруючыя гукi благавесту.
Бог баранi мой край, Ад бед i нягод схавай,
Забыцца нам усiм не дай
Куды мы iдзем i адкуль мы iшлi.
I ад сахi, i ад зямлi,
I ад лугоў, i ад ракi, I ад лясоў,
I ад дуброў, aд сакавiтых спелых траў,
Павiнны да вытокау душы,
Да роднай мяжы нарэшце прыхiнуцца.
За песню благодарим Елену Яхневич, взяли её на спевке 27 июня 2016 года.
Источник